2 Oca 2020

İnsanlık Tarihinde Ateşin Kısa Hikâyesi

insanlik-tarihinde-atesin-kisa-hikayesi

Yazının ses ve görüntülü anlatımını alttaki videodan izleyebilirsiniz
İnsanoğlu olarak ateşle tanışmamızı yeryüzüne ulaşarak ağaçları yakan büyük bir yıldırıma borçlu olabiliriz. Veya güneşin kavurucu sıcağıyla alevlendirdiği doğal bir buğday tarlasına. Belki de dünyaya geldiğimizde ateş dahil pek çok şeyi biliyor, tanıyor ve kullanabiliyorduk. Bilimsel araştırmalara göre ateşi öğrenmemiz konusunda ilk seçenek diğerlerinden daha mümkün gözükse de, tanışmamız nasıl olursa olsun ateşin hayatımızdaki pek çok şeyi kökünden değiştirdiği gerçeğini hiç bir zaman inkar edemeyiz.

Ateşi keşfetmeden önce yemek insan için tam bir eziyetti. Basit bir örnekle çiğ bir eti ısırarak yemeye çalıştığınızı düşünün... İşte sırf bu sebeple bile insanların dişleri çok hızlı köreliyor, çürüyor ya da dökülüyor ve zaman geçtikçe azımsanmayacak bir kısmı beslenemedikleri için ölüyorlardı. Ayrıca pişmemiş et enzimlerine ayrılamadığı için çok az enerji sağlıyor, insan vücudu alınan kalorinin çoğunu onu sindirmek için harcadığından faydasız bir kısır döngü içerisinde hayatını sürdürüyordu. Soğuktan korunmak için insanlar avladıkları hayvanların postlarını kullanıyor ve nispeten ısınabiliyorlardı. Bugün "soğuk algınlığı" deyip geçtiğimiz basit hastalıklar bile o zamanlar pek çok insanın ölümüne sebep olabiliyordu.

Bunların dışında ağaç dallarından yapılmış sopa ve oklar ile obsidyenden yontulmuş sivri taşlar insanoğlunun tehlikelere karşı en büyük silahlarıydı. Ve bu silahlar her zaman, her tehlikeye karşı caydırıcı olamıyordu.

Yiyeceklerin ve özellikle de etin pişirilmesi çiğ haline göre dört kat daha fazla kalori alınabilmesini sağlarken, insanın da besin zincirinin en tepesine yerleşmesine neden oldu. Ateşin kullanımı ile tüm yeme alışkanlıkları pişmiş yiyecekler sayesinde değişen insanoğlu, daha az yiyecekten daha çok kalori elde etmeye; bu sebeple de avlanmak haricinde pek çok şeye zaman ayırabilmeye başladı.

Pişmiş etin insan vücudundaki uzun süreli etkilerinden bazılarıysa; doğumlar arasındaki süreyi kısaltarak insan nüfusunun artması ve gıdalardan daha yüksek besin değeri alarak beyin gelişiminin önemli ölçüde hızlanması oldu. Öyle ki pek çok bilimsel araştırma insanı "insan" yapan ilk faktörün "ateş" olduğu konusunda hemfikir!

Ayrıca ateş insanı hem ısınma hem de tehlikelerden korunma konusunda en avantajlı canlı haline getirdi. Artık insanlar ateş sayesinde rahatlıkla uyuyabiliyor, ateşi canlı tutup yanlarında taşıyabildikleri sürece dış dünyayı keşfedebiliyor ve daha önce yapamadıkları kadar uzun yolculuklara çıkabiliyorlardı. Ateş çevresinde oturanlar arasında sosyal bağlar ve ilişkiler daha da güçleniyor, geceleri de ateşin yaydığı ışık sayesinde normalde gündüz yapılabilen belirli işler de hava karardıktan sonra yapılabiliyordu.

Tüm bunların dışında ateş; ilerleyen dönemlerde demir, bakır ve tunç gibi metallerin işlenmesinde, tarım devriminin başlamasında ve hatta savaşlarda büyük bir rol üstlenerek insanlığının gelişiminin adeta sıçrama tahtası olabilecekti...

12 Eki 2019

Hayat, Evren, Ölüm-süzlük


Hayat ne garipti, oysa
Ne yaşamayı bildi insanoğlu
Ne de yaşatmayı
Eğer "yaşamak" dediğin, buysa.

Bundan başka bir dünya daha olsa, diye
Umut edip durdu insanoğlu
Farklı dünyaların hayalini kurdu
En büyük "evren" kendisiydi, oysa.

Ebedî yaşamın sırrı varsa
Aradı durdu insanoğlu
Gerçeği rüyaya yordu
En acı gerçek "ölüm"dü oysa...

Murat AKTAŞ

26 Eyl 2019

Bir Gece Ansızın

Yıllar süren aşklar nasıl da bir anda bıçak gibi kesilebiliyor ve öylece yıllar boyu tozlu raflarda kalabiliyormuş. Ve insana en çok koyan da bir gece yarısı sevdiğinin soyadının değiştiğini öğrenmek oluyormuş.

...

Ümit Yaşar Oğuzcan'ın dediği gibi;
Onun unutamadığın hayali / Sigaradan derin bir nefes çekmişçesine dolar içine / Sevmek neymiş bir gün anlarsın.
 ...

Hayat ne kadar garip oysa. Daha düne kadar sadece kalbinde olanın bugün başkasının koynunda olabileceğini belki de olduğunu düşünmek insana ne kadar acı verir ve bir o kadar da tuhaf gelir. Sanki O'nu sana zimmetlemişler, sana doğuştan vaat etmişler de sonradan sözlerinden cayıp büyük bir günah işlemişler gibi...

Halbuki o acıyı da tuhaflık hissini veren de "aslında onun senin için yaratıldığı veya sana zimmetli olduğu" fikrinin sadece senin kuruntu veya beklentilerinin meyvesi olduğunu fark etmiş olman ve bu sebeple afallayıp kalman. Zamanında yaşamış olduğunuz ortak hislerin ve anıların hala bir geçerliliği olduğu hayaliyle yaşıyorsundur, ve aslında seni en çok vuran da bu olur. Sen kalbinde başkasına yer vermeye kıyamazken oysa O, aşk sarhoşluğu günlerinden sonra kendi yoluna bakmış, arkasını bir daha hiç dönmemiş ve kalbine başka birini yerleştirmekte hiç değilse de en azından senin kadar tereddüt etmemiştir. Suçlu kim? Doğrusunu kim yapmış?

Herkes kendi içinde haklı veya suçlu, aşkın tek bir terazisi yok. Bağlanmak ne kadar kolaysa da ayrılmak o kadar zor; özlemek ne kadar kolaysa da yokluğunu kabul etmek o kadar zor.

Şimdi dövünüp arabesk dinleyip kolunu jiletlemek, birşeyler içmek veya bir delilik yapmak kime ne kazandırır? Giden veya gelmesi istenen günleri geri getirir mi? Acıyı depreştirip ondan zevk alır hale gelmek her şeyi unutturur mu? Yani dert ettiği şeyi unutup, derdini dert edinmek işe yarar mı?

Bende yaramaz biliyorum. Ama gözlerden birkaç damla yaş dökmeden unutmak da, alışmak da, kabullenmek de her yiğidin harcı değil!

Mutluluklar dilemek zorunda değilim ama umarım mutlu olursun, belki bir gün ben de olurum... Yeni soyadın kutlu olsun...

24.09.2019
SALI

18 Mar 2018

Haftadan Kısa Notlar 10 - (12 - 18 Mart 2018)

"Haftadan Kısa Notlar" başlığı altında -elimden geldiğince- bu Pazar ve her hafta Pazar günleri gördüğüm, duyduğum, okuduğum, beğenip beğenmediğim; gündeme, teknoloji, yaşam ve sanata dair pek çok konuda ne varsa sizlerle paylaşıyorum.

Gündem - Yaşam Notları

  • Mehmetçik Afrin kent merkezini kuşattı. Bu yazı yazıldığı gün itibariyle öldürülen terörist sayısı 3560'ı geçti.
  • Mehmetçik Afrin'i kuşatırken sosyal medyada çığ gibi yayılan bir akımın da öncüsü oldu. Atatürk'ün Trablusgarp'ta görevde iken silah arkadaşları ile çekilmiş bir fotoğrafının Afrin'de canlandırmasını yapan Mehmetçiğin bu paylaşımı o kadar beğenildi ki akımın devamı geldi.
  • İnsanları hakiki bir çiftlik sahibi imiş gibi kandırarak yatırım alan Çiftlikbank kurucusu Mehmet Aydın'ın bakanlık tarafından yürütülen soruşturma devam ederken Uruguay'a kaçtığı anlaşıldı. İnsanları 511 milyon TL dolandıran Çiftlikbank'ın müdürü dahil herkes de dolandırıldığını söylüyor.

  • İngiltere'nin Salisbury kentinde geçtiğimiz hafta çift taraflı görev yapan eski bir Rus ajanı ve kızı sinir gazı ile öldürülmüştü. İngiltere Başbakanı bunun uluslararası anlaşmalara göre büyük bir suç olduğunu belirterek Rusya'ya suçunu üstlenmesi için 36 saat süre vermişti. Süre dolmuş ancak Rusya'dan herhangi bir geri dönüş gerçekleşmemişti. İki ülkenin arasını açan bu kriz sonucu İngiltere Rusya'ya karşı ağır ve yeni yaptırımları görüşeceğini belirtirken; Rusya da tüm İngiliz diplomatların ülkeden kovulacağı tehdidinde bulundu.
  • ABD, Rusya'nın sürekli ve düzenli olarak devletin çeşitli bölümlerine siber saldırıda bulunduğunu açıkladı. ABD belirtmese de ABD'nin de uzun bir süredir aynı şeyi yaptığını da belirtelim.
  • Uber'in taksi hizmeti ülkede son bir haftadır bayağı konuşulur oldu. Taksicilerin bazı noktalarda Uber üzerinden hizmet verenlere karşı aşırı davranışları iki tarafı da birbirinden gittikçe uzaklaştırmaya devam ediyor. Uber kendi platformu üzerinden hizmet verenlerin yanında olduğunu söylerken, taksiciler de dava yoluna gidiyorlar. Konu ile ilgili son açıklama ise Gümrük ve Ticaret Bakanı Tüfenkci'den geldi. Yaptığı son açıklamada Bakan Tüfenkci, hem taksiciyi hem de Uber'i dinleyeceğini belirtti.
Uber taksi hizmeti isteyenlere daha hızlı ve net fiyatlarla basit çözümler üretiyor.
  • Bir süredir 3,6 TL'ya kadar düşen dolar son günlerde yeniden yükselişe geçerek 3,92 dolar düzeylerini zorlamaya başladı.
  • Bu hafta 15 Mart Dünya Tüketiciler Gününü kutladık. Bu yazıyı okuyan herkesin telefonuna Gümrük ve Ticaret Bakanlığından Dünya Tüketiciler Gününüzü kutlayan bir mesaj gelmiş olmalı. (Bir farklılık olarak benim Twitter üzerinden cevabımı aşağıda görebilirsiniz. Farklı düşünenlere saygı duyuyorum, yorumlarda muhabbet edelim)
  • Dünyanın yaşayan en büyük fizik profesörü, evrenbilimcisi ve kuramcısı Stephen Hawking öldü. Kendisini gençliğinden beri tekerlekli sandalyeye bağlayan ve hareket dahi etmesine izin vermeyen bir hastalıkla yaşamını sürdüren Hawking bilime ve insanlığa büyük mesajlar ve beyinler bırakan bir bilim adamı oldu. Doktorların 23 yaşına kadar ölmesine kesin gözüyle baktığı Hawking, öldüğünde 76 yaşındaydı!
  • Bildiğiniz gibi 12 Mart İstilkal Marşı'nın kabul yıl dönümü olarak kutlanıyor. 12 Mart 1921 günü mecliste sesli olarak okunan ve ayakta alkışlanan marşın Osman Zeki Ünger'e ait bestesinin değiştirilmesi gündemde. Günümüz koşullarında bestenin kusurlu olduğu iddiaları doğrudur, zira sözlerle tam uyumlu bir beste değildir Osman Zeki Üngör'ün bestesi, ayrıca aceleyle kayda alındığından dolayı olması gerekenden hızlı bir şekilde kayda geçmiştir. Bu hız sorunu yakın zamanda düzeltilip olması gereken şekle getirilmiştir. Yine de 90 küsür yıldır milletin zihninde yer etmiş bir melodiyi değiştirmenin ne kadar doğru ve mantıklı olduğu tartışmalıdır. Son olarak İstiklal Marşı'nın beste yarışmasında finale kalan 13 besteyi aşağıdan dinleyebilirsiniz. Şahsen bugün kullandığımız beste haricinde benim favorim en sondaki Ramazan Uçar bestesidir.
  • Türkiye'de internet üzerinden en çok aranan hastalıklar açıklandı. Buna göre en çok cilt hastalıkları aranırken ikinci sırayı alerji ve üçüncü sırayı ise hemoroid aldı.
  • Türkiye obezite haritasında Avrupa'da %32 ile birinci sırada bulunuyor.

Teknoloji - Bilim Notları


  • Milli uçak gemisi 2021'de envantere girecek. Dünyada, "yüzen kale" olarak adlandırılan uçak gemilerine sahip bir elin parmaklarını geçmeyen ülke bulunuyor.
ABD'nin en büyük uçak gemilerinden birisi olan USS Nimitz.
  • Bitcoin ile dünyamızı meşgul eden Blockchain teknolojisi her zaman kötü şeylere yol açmıyor. Nimetlerinden yararlanmayı becerebilirsek blok zinciri denilen teknoloji pek çok alanda yardımcımız olabilir. Buna son örnek ise blok zinciri kullanılarak Sierra Leone'de gerçekleştirilen seçimler oldu. Bildiğiniz gibi blokchain teknolojisi ile verileri herkes görebiliyor ancak hiç kimse müdahale edemiyordu. Gelecekte bu teknolojinin adını daha sık duyacağımız kesin gibi...
  • 32 yaşındaki bir milyarder öldükten sonra bilincinin ölümsüzleştirilmesi için Nectome adlı şirkete 10 bin dolar ödedi!
  • Son zamanlarda dünyanın en çok oynanan ve en çok konuşulan oyunu PlayerUnknown's BattleGrounds (PUBG) mobile geldi. Beta sürümünde ve sadece ingilizce destekli oyun şuanda bile gayet gerçekçi ve güzel gözüküyor.
  • Blokchain teknolojisi ile ilgili yukarıda bahsettiğimiz seçim haberinin yanında bu teknolojiye değil de onun konu edindiği sanal para sistemine karşı olan şirketler de gün geçtikçe artıyor. Son darbe ise Google'dan geldi. Google bu konu ile ilgili tüm reklamları kaldıracağını açıkladı. Bu açıklamanın ardından 1 Bitcoin 8 bin dolara kadar düşüş gösterdi.
  • Dünyanın en büyük alışveriş şirketlerinden birisi olan Amazon yakında Türkiye'ye gelmeye hazırlanıyor. Ayrıntılar tam olarak belli olmasa da Amazon'un Türk e-ticaretine yeni bir soluk getireceği şüphesiz.

Kültür/Sanat - Tasarım Notları

  • 27 Nisan tarihinde gösterime girecek ve merakla beklenen son Marvel filmi "Avengers: Infinity War"ın yayınlandıktan itibaren çok konuşulan ve daha da bir meraklandıran fragmanı yayınlandı. 1 gün önce yayınlanmış olmasına rağmen 30 milyon izlenmeye ulaşan fragmanın üzerinden komplo teorileri de aldı başını yürüdü.
  • Metropolitan Müzesinin dijitalleştirdiği 450 bin sanatsal görsel ücretsiz olarak erişime açıldı.

Haftanın Kitabı: İstiklâl Marşı'mızı Anlamak - Prof. Dr. Nurullah Çetin

Bu haftanın kitabı gündemle yakından ilgili olarak Edebiyat Profesörü Nurullah Çetin'in "İstiklâl Marşı'mızı Anlamak" adlı kitabı. İstiklâl Marşı'nın her mısrasının derinlemesine incelendiği kitapta; Mehmet Akif'in şiirde kullandığı en basit kelimenin bile ardında büyük bir düşünce ve hikaye olduğuna tanık olacaksınız. Her Türk gencinin ve evladının okuması gerektiğini düşündüğüm kitapla ilgili daha detaylı bilgi edinmek için 2014 yılında yazdığım "Bir Kitap: İstiklâl Marşı'mızı Anlamak - Nurullah Çetin" tanıtım yazıma da göz atabilirsiniz.

Haftanın Videosu: Cem Karaca & Barış Manço - Uuzn İnce Bir Yoldayım

Hatırlarsanız geçen hafta Haftanın Röportajı bölümünde Barış Manço ile BBC Tüekçe'nin yapmış olduğu bir röportajı almıştık. Bu hafta ise Cem Karaca ile birlikte söyledikleri Uzun İnce Bir Yoldayım performansını "Haftanın Videosu" olarak koymak istedim.

Bu videoyu çok önemli yapan bir kaç unsur var; Birincisi Cem Karaca & Barış Manço gibi iki büyük üstadın bir arada düet yapması. Ancak orkestraya dikkat edenler Kurtalan Ekspres ve Moğollar'ın şarkıyı çaldığını farkedecekler. Bunun yanında o orkestrayı yöneten kişi ise ünlü şefimiz Cahit Berkay. Şarkı da Aşık Veysel'in olunca tam bir Anadolu kokusu geliyor... Beşi bir yerde gibi hani...

Videoyu dinledikten sonra belki de Türk müzik tarihinin en güzel düeti olduğunu düşüneceksiniz. Zira dinleyenlerin çoğu öyle düşünüyor. Videonun altındaki yorumlar ise en az şarkı kadar efsane...

Başka bir yazıda görüşmek üzere
Esen kalın...

11 Mar 2018

Haftadan Kısa Notlar 9 - ( 5 - 11 Mart 2018)

haftadan-kisa-notlar-9
"Haftadan Kısa Notlar" başlığı altında -elimden geldiğince- bu Pazar ve her hafta Pazar günleri gördüğüm, duyduğum, okuduğum, beğenip beğenmediğim; gündeme, teknoloji, yaşam ve sanata dair pek çok konuda ne varsa sizlerle paylaşıyorum.
Yazıyı okumak için zamanınız yoksa buradan podcast olarak dinleyebilirsiniz.

Gündem - Yaşam Notları

  • 8 Mart Dünya Kadınlar Günü dolayısıyla kadınlara pek çok güzel sürpriz yapılmış olsa da en güzel sürprizlerden biri TRT'de yayınlanan "Kalk Gidelim" dizi ekibindeki tüm erkeklerin sabah erkenden kalkıp sette çalışan tüm kadınlar için yemek ve hazırlık sürprizi yapmasıydı.
  • "Alt-Üst Soy Bilgisi Sorgulama" hizmetinden sonra e-devlet platformunu kilitleyen yeni uygulama "Miras Bilgisi Sorgulama" hizmeti oldu.
  • Ocak - Şubat ayı enflasyon oranları açıklandı. Rekor 25,11 artan fiyatı ile salatalıktan gelirken, onu köprü geçiş ücreti ve otoban geçiş ücreti izledi. Fiyatı en çok düşen ürün ise 11,41 ile karnabahar oldu.
  • OECD ülkelerinin 2016 yılı ortalama yıllık maaş oranları açıklandı. Listeye göre en yüksek maaş yıllık 62,636 dolar ile Lüksemburg , en düşük maaş ise yıllık 15,311 dolar ile Meksika'da gerçekleşti. Darısı başımıza...
OECD ülkeleri maaş listesi (2016)
  • Afrin'e yapılan Zeytin Dalı Harekatı ise tüm hızıyla devam ediyor. Son bilgilere göre Afrin'in Cinderes kasabası teröristlerden temizlenerek öldürülen terörist sayısı 3200'ü geçti.
  • Bu arada Amerikan kontrolündeki 1700'e yakın teröristin yardım için Afrin'e doğru yola çıktığı bilgileri geliyor.
  • Kuzey Kore - Güney Kore arasındaki buzlar erime sinyalleri veriyor. Son olarak Kuzey Kore nükleer faaliyetlerini durduracağını ve liderleri Kim Jong Un'un yakın zamanda Güney Kore'ye ziyaret için gideceğini bildirdi. Bu arada bir diğer görüşme ihtimalinin de ABD Başkanı Trump ve Kim Jong Un arasında olabileceği sinyalleri verildi.
Nam-ı diğer 38. paralelde bulunan Kuzey Kore - Güney Kore sınır noktası.

  • Geçtiğimiz gün Show TV "Show Haber" canlı yayınında bir cinayet davası ile ilgili görselde "Güney Koreli adam" olarak Güney Kore Devlet Başkanı Moon Jae-in'in fotoğrafını kullanmıştı. Bu olay hem Türkiye'de hem de Kore'de bugün geniş yankı bulmuş, hatta iki ülke ilişkilerine de zarar verme aşamasına gelmişti. Bu olay sebebiyle Güney Kore'de halk çok büyük tepki göstermiş hatta olay çirkin boyutlara ulaşmıştı. Kore Dışişleri, Türk Büyükelçiliği vasıtasıyla kanalın yazılı olarak özür dilediğini ancak bu özrün halkın önünde veya canlı yayın sırasında yapılması gerektiğini açıklamıştı. Beklenen özür Show Ana Haber'de geldi.

Teknoloji - Bilim Notları

  • Statista adlı şirket 2017 yılı için 1 dakikada internet üzerinde dünya çapında neler yapıldığına dair çarpıcı bir istatistik paylaştı. Bu istatistiklere göre dünya üzerinde 1 dakikada Instagram'a 65 bin fotoğraf yükleniyor, 1.8 milyon Google araması yapılıyor ve 400 saatlik video yükleniyor. Diğer istatistikler için aşağıdaki infografiği inceleyebilirsiniz.
1 dakikada internette neler oluyor? (Statista istatistikleri 2017)
  • Henüz yeni olan bir araştırmaya göre sıvının tekrar sıvı hale geçtiği kanıtlandı. Bildiğimiz üzere sıvı aşırı soğuyunca buza yani katı maddeye dönüşüyordu. Bilim adamları suyu sıvı halden sıvı hale geçirmeyi başardılar.
  • AB internette bulunan illegal içeriklerin şikayet edildiği andan itibaren 1 saat içerisinde silinmesi yönünde karar aldı.
  • Facebook, Twitter gibi sosyal medya uygulamalarından sıkılanlar için yeni bir sosyal medya alternatifi ortaya çıktı ve pek çok kişi tarafından beğenilmeyi başardı. Vero adlı sosyal medya uygulaması ile fotoğraf, bağlantı, kitap, film, müzik ve yer paylaşımları yapabiliyorsunuz. Uygulama henüz beta aşamasında olsa da şimdiden çok güzel gözüktüğü kesin!
Vero, kendisini pek çok sosyal medya platformundan ayıran güzel ve ilgi çekici özelliklere sahip bir uygulama.
  • ABD menşeli ünlü siber güvenlik firması McAfee, Kuzey Koreli internet korsanlarının Türk bankalarına sızmaya çalıştığını belirtti. Şuan bilgi edinme aşamasında olan sızma girişiminin ardından daha büyük hack etkinliklerinin görülebileceğine dair McAfee yetkilileri Türkiye'yi ve Türk bankacılık sistemini uyardı.
  • Hack konusu açılmışken, ünlü Türk hacker takımı Ayyıldız Tim ünlü futbolcu Xabi Alonso'nun Instagram hesabını ele geçirerek bazı paylaşımlarda bulundu. Afrin ve Türk askerleri ile ilgili paylaşımların yanında hesapta 8 Mart Dünya Kadınlar günü ile ilgili de paylaşımlarda bulunuldu. Sebebi bilinmeyen hack saldırısının ardından kısa süre sonra hesap Xabi Alonso'ya geri iade edildi.
Ay Yıldız Tim tarafından Xabi Alonso'nun hesabından 3 fotoğraf paylaşıldı.
  • Google, Chrome Musical Lab adıyla çok eğlenceli yeni bir site duyurdu. Kendi şarkılarınızı elektronik ortamda yapabileceğiniz uygulama müzik bilgisi olan olmayan herkesin hoşuna gidecek ve saatlerini siteye ayırmasını sağlayabilecek cinsten.

Kültür/Sanat - Tasarım Notları

  • 2018 yılı Oscar  ödülleri Jimmy Kimmel'ın sunuculuğuyla sahiplerini buldu. Bu yıl 90. etkinliği olan geceye; En İyi Film, En İyi Yönetmen, En İyi Prodüksiyon Tasarımı ve En İyi Film Müziği dahil 4 dalda Oscar kazanan 'The Shape of Water - Suyun Sesi' filmi damgasını vurdu. En İyi Erkek Oyuncu Gary Oldman olurken En İyi Kadın Oyuncu Oscar'ı ise Frances McDormand'a gitti.
  • Bu hafta vizyona giren filmlerden en dikkat çekeni yerli bir yapım olan ve Kösedağ Savaşı ile Selçuklunun dağılmasından önce herşeyini ortaya koyan Emir Celaleddin Karatay'ın mücadelesini anlatan "Direniş Karatay" filmi oldu.
  • Geçtiğimiz hafta felç geçirerek hastaneye kaldırılan usta oyuncu Ercan Yazgan hayatını kaybetti. Bizimkiler ve Kaygısızlar gibi bir zamanların çok sevilen dizilerinde oyunculuk yapan Ercan Yazgan'ı sevenleri de son yolculuğunda yalnız bırakmadı.
Ecan Yazgan'ın tabutuna çok sevdiği Fenerbahçe takımının bayrağı örtüldü.
  • İslam Bilimleri Tarihi konusundaki çalışmaları ile dünyada tek olan Türk akademisyen Prof. Dr. Fuat Sezgin, yıllarca kendi parasıyla biriktirdiği 45 bin kadar nadide kitabı Almanya'dan Türkiye'ye getirmeye çalışırken Alman makamları tarafından eser kaçırmakla suçlanarak hakkında dava başlatılmış ve kitapların 3'te 2'si Frankurt Havalimanında depoya kapatılmıştı. Kitapları kendi parasıyla aldığını belgeleyen değerli ilim adamı Fuat Sezgin'in davası düşürülse de kitaplarına el konulmuş, çalışma odasına bile girmesi yasaklanmıştı. Kültür ve Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş geçen günlerde yaptığı bir açıklama ile davanın ve olayın takipçisi olduklarını ve hem kitaplar için hem de Fuat Sezgin Hoca için gerekli işlemleri başlattıklarını açıkladı.

Haftanın Röportajı: BBC Türkçe "Barış Manço 1978 Röportajı"

1977 yılının son günlerinde Kurtalan Ekspres'le birlikte Londra'da verdikleri konserin ardından, Türkiye'de başlayan rahatsızlığı artan Barış Manço, yaklaşık bir buçuk ay hastanede kaldı. Tedavisinin sonunda BBC Türkçe'nin stüdyosuna konuk olan Manço, hastalığını ve Londra'daki konserlerini Sabih Aykoler'e anlatıyor.

Haftanın Videosu: İş hayatından ne anlıyor ve ne bekliyoruz?

Teknoloji Yazarı ve -kendi deyimiyle- İnternet Ekipler Amiri Serdar Kuzuloğlu iş hayatından ne anladığımız ve ondan beklentilerimiz arasında çoğunlukla farkında bile olmadığımız gerçeklerden ve farklılıklardan bahsediyor. Herkesin kendisi için ders çıkarabileceği kısacık bir video...

Bundan önceki "Dünyanın Kaderi Bir Altın Plağa Bağlı!" yazımı da okuyabilirsiniz.

9 Mar 2018

Dünyanın Kaderi Bir Altın Plağa Bağlı!

Voyager 1'in üzerinde bulundurduğu altın plak(sağda) ve kapağı(solda).
İnsanoğlu var olduğu sürece kendi gibi başka varlıkların peşinde oldu, olmaya da devam ediyor. Son yüzyılda ise artık gözümüzü "soluk mavi nokta" dünyadan ayırarak güneş sistemimizin bile dışına bakmaya başladık. Belki bir yaşam izi, belki bize benzeyen, iletişim kurabileceğimiz daha ilkel veya bizden daha gelişmiş varlıkların peşine düştük.

Dilerseniz Yazının Ses Kaydını da Dinleyebilirsiniz

Yeryüzünden En Uzaktaki İnsan Yapısı: Voyager I

Jüpiter'in Voyager I tarafından çekilmiş görüntülerinin birleştirilmesi ile oluşturulan hareketli resim.
İnsanın dünya dışını anlamlandırmadaki ilk adımlarından birisi ve belki de en önemlisi de 5 Eylül 1977'de uzaya gönderilen ve halen görevine devam etmekte olan Voyager I adlı uzay sondasıdır. Bu araç insanoğlunun kendisinden en uzakta bulunan insan yapımı nesne olması özelliğinin yanında pek çok farklı ilk ve özelliği de içerisinde barındırıyor. Voyager I Satürn ve Jüpiter'i ilk ziyaret eden ve bunların detaylı fotoğraflarını bize sunabilen ilk uzay aracı olması bakımından da çok önemlidir. Ayrıca şuan Neptün'ü de geçerek(Plüton son araştırmalarda Güneş Sistemi dışında bırakıldı) Güneş Sitemi dışında yolculuğuna son hızda devam ediyor. Yaklaşık olarak bizden 20 milyar 600 milyon km uzakta bulunan Voyager'ın ulaşmak istediği hedef ise Güneş Sitemine en yakın bölge olan Zürafa Takımyıldızındaki AC+79 3888 kod adlı yıldızdır. Yine de bu yıldız bizden yaklaşık 17,6 ışık yılı uzakta(ki bir ışık saniyesi 300.000km'dir) bulunuyor ve Voyager'ın hedefini gerçekleştirebilmesi için yaklaşık olarak 40.000 yıl hiçbir sorun yaşamadan yol alması gerekiyor.

Amacım sizleri teknik bilgiler ve detaylarla sıkmak değil, sadece bu sayıların üzerind ebiraz düşündürmek. Bu rakamlar bir insanın ömrü ile karşılaştırılınca ne kadar uçuk ve büyük gözüküyor değil mi? Oysa uzayda zaman, hız ve ömür kavramları bizim dünyamızla karşılaştırılınca önemini yitiriyor. ABD'li filizof ve yazar Manly Hall'in de dediği gibi;
Mikroskop insana ne kadar önemli olduğunu gösterdi, teleskop ise önemsizliğini...

Uzay Boşluğunda Başıboş Bir Plak

Yazının başında sizlere insanoğlunun 20. yüzyılın sonlarından itibaren "Uzayda yaşam var mı?" "Bizden daha zeki uzaylılar olabilir mi?" gibi sorulara kafa yorduğunu belirtmiştim. İşte bu sorulara bir cevap bulabilmek için Voyager'a bir görev daha verildi: Dünya dışı varlıklarla iletişime geçmek!"

Olur da Voyager bu uzun yolculuğunda bir -uzaylı- ile karşılaşırsa veya gelecekteki insanlık bizimle ilgili bilgi edinmek isterse diye dünyadaki hayat, yaşam ve kültür çeşitliliği ile ilgili bilgi verebilecek bir çalışma yapılması kararlaştırıldı. Başkanlığını ünlü astrobiyolog ve astrofizikçi Carl Sagan'ın yaptığı ekip, dünya ile ilgili 115 görüntüyü ve dalga, gök gürültüsü gibi çeşitli seslerin de içerisinde bulunduğu bir plak hazırladı. Ayrıca plağın kapağı da -uzaylı dostlarımız için- hakkımızda daha fazla bilgiler içeriyordu!
Voyager'ın taşıdığı altın plağın kapağı ve üzerindeki çizimler.
Uzaylıların artık dünyada evrensel bir dil haline gelmiş İngilizce'yi bilme olasılıklarının çok düşük olduğu tahmin edildiğinden onlara kendimizi anlatacak basit ama etkili başka şeyler bulmalıydık. Carl Sagan'ın başkanlık ettiği ekip sonunda daire, nokta ve çizgilerden oluşan şekilleri ve çizgi şeklinde ifade edilen sayıları kullanmaya karar verdiler. Sonuçta; eğer uzaylı arkadaşlarımız bu plağa ulaşıp onu inceleyebilecek kadar zeki iseler, bu şekilleri de çözebilecek kadar zeki olmalıydılar.

Tümü basitçe yapılan çizimlerin ilki plağın nasıl çalıştırılacağını gösterirken diğeri ses dalgalarının nasıl oluştuğu ve plağın hangi yönde çalışması gerektiği gibi bilgileri içeriyordu. Alt sağ kısımda ise hidrojen atomunun en basit birleşimi vardı. Ama en dikkat çeken kısım ise solda bulunan şekildi. Bir pulsar haritası olan bu şekilde Güneş sisteminin, gezegenlerin ve hatta dünyamızın uzaydaki konumu belirtiliyordu. Neden ne yapacağı hakkında hiç bir fikrimiz olmayan davetsiz bir misafire evimizi göstermek istiyoruz ki?

"Sayın Türkçe bilen arkadaşlarımız, sabah-ı şerifleriniz hayrolsun"

Voyager Altın Plakta bulunana görüntülerden biri: Dünyamız
Bu plakların içinde görüntü ve seslerin bulunduğundan bahsetmiştik. O dönemin ABD Başkanı Jimmy Carter'ın da yazılı bir mesajının bulunduğu plakta hayvan seslerinden doğa seslerine kadar dünyaya ait pek çok ses yer alıyor, plağın adının da "Dünyanın Sesleri" olması pek şaşırtıcı değil. Ancak daha ilgi çekici bir şey daha var; toplam 1 saatlik kayıt bulunan plakta dönemin en çok sevilen şarkılarının yanı sıra 55 ayrı dilde karşılama mesajı da var ve bu dillerden birisi de Türkçe!

Türk olmayan birinin seslendirdiği karşılama mesajında "Sayın Türkçe bilen arkadaşlarımız, sabah-ı şerifleriniz hayrolsun" sözleri geçiyor. Kim bilir belki de uzaylı arkadaşlarımız İngilizce yerine Türkçe'yi daha anlaşılır ve kolay çözümlenebilir bulurlar!
Voyager Altın Plak'tan Bazı Ses Kayıtları

Voyager Bir Gün Uzaylılarla Karşılaşacak Mı?

Öte yandan yapılan araştırma ve istatistiklere göre Voyager'ın zeka küpü bir varlık ile karşılaşma ihtimali dünya üzerindeki iki kum tanesinin birbiriyle karşılaşma olasılığı kadar düşük; hatta imkansıza yakın. Drake Denklemi denilen dünya dışı yaşam ihtimalini hesaplamak üzere geliştirilmiş denkleme göre her yıl bu ihtimali doğuran milyonlarca gezegen ve yıldız doğsa da insanoğlunun onlara ulaşması tek bir insanın değil dünyada insan varlığının bulunduğu süreye(yaklaşık 100.000 yıl) göre düşünürsek imkansız. Voyager gibi bir aracın bile Güneş Sistemine en yakın gezegene hiçbir sorun yaşamazsa 40.000 yılda ulaşacağı düşünüldüğünde insanın evrende olmasa da Güneş Sistemi içerisinde yalnız olduğu kesin gibi...

Uzay ufuklarımızın, düşünce ve fikri yapımızın çok ilerisinde bir konu, yine de onu anlamlandırmaya ve o uzay içerisindeki yerimizi anlamaya çalışmak bugün olduğu gibi bundan sonra da insanlık tarihi devam ettikçe süregelen bir çaba olacak...

Sizin görüşlerinizi de yorum bölümünde görmek isteriz...
Bir önceki "Takip Edilesi 15 Mükemmel YouTube Kanalı" yazıma da göz atabilirsiniz.

Bildirim

Copyright © Mavi Blog | Powered by Blogger

Design by Anders Noren | Blogger Theme by NewBloggerThemes.com